Từ những ca bệnh được điều trị tại Bệnh viện Chợ Rẫy, rắn độc cắn người chia làm 8 loài, trong đó 4 loài thường gặp nhất gồm lục xanh và chàm quạp (60-75%), tiếp theo là hổ mèo và hổ đất (15-20%). Xếp sau đó là các loại rắn hổ chúa, rắn sải cổ đó, rắn cạp nong, rắn cạp nia.

    Nọc độc từ các loại rắn hổ đất, hồ chúa, cạp nong, cạp nia chủ yếu gây các biến chứng về thần kinh bao gồm liệt và suy hô hấp; nặng hơn là suy gan, suy tim và ngừng thở.

    Đặc biệt, theo tiến sĩ Hùng, hổ chúa là loài rắn trên cạn có nọc độc nhất tại Việt Nam. Chỉ với một lần cắn, lượng nọc rắn hổ chúa tiết ra có thể đủ lớn để giết chết 20 người, thậm chí là một con voi.

    Bệnh nhân bị rắn lục, sải cổ đỏ và rắn chàm quạp cắn lại bị tổn thương mô tại chỗ và rối loạn đông máu. Bệnh nhân có thể xuất huyết da niêm, chảy máu răng lợi, xuất huyết tiêu hóa trên, tiểu máu, bệnh nhân nữ có ra huyết âm đạo, thậm chí hôn mê do xuất huyết não.

    Nọc rắn hổ mèo lại có khả năng gây ra tình trạng viêm mô tế bào, hoại tử mô, chèn ép khoang ở vùng cơ thể bị cắn, diễn tiến muộn sẽ dẫn đến nhiễm trùng nhiễm độc toàn thân.

    Khi rơi vào tình trạng nhiễm độc toàn thân do bị rắn độc cắn, bệnh nhân có thể bị rối loạn đông máu và (hoặc) rối loạn các xét nghiệm về chỉ số đông máu, rối loạn tim mạch, suy thận cấp.

    Buộc garô có thể gây hoại tử

    Theo bác sĩ chuyên khoa II Nguyễn Minh Tiến, Phó giám đốc Bệnh viện Nhi đồng Thành phố (TP.HCM), khi bị rắn độc cắn hoặc nghi ngờ rắn độc cắn, những người xung quanh cần thực hiện các biện pháp sơ cứu ngay và nhanh chóng đưa nạn nhân tới cơ sở y tế

    Đầu tiên, nạn nhân cần được đặt nằm yên, vết cắn cần đặt thấp hơn so với tim để hạn chế hấp thu nọc độc. Tiếp theo, vết thương cần được rửa bằng nước sạch kèm xà phòng rồi che phủ bằng gạc mát, vải sạch để giảm đau, sưng.

    Sau đó, nạn nhân cần được nhanh chóng đưa tới cơ sở y tế chích huyết thanh kháng nọc phù hợp.

    Trong quá trình sơ cứu cho nạn nhân, mọi người không nên buộc garô phía trên vết thương, khiến máu không thể lưu thông, gây hoại tử chi.

    Việc rạch, nặn hút vết thương để lấy nọc cũng được khuyến cáo không nên áp dụng vì vừa không hiệu quả, vừa gây chảy máu, lại tăng nguy cơ gây nhiễm trùng và hấp thụ nọc độc.

    Bên cạnh đó, tuyệt đối không chườm đá, đắp lá cây không rõ loại lên vết cắn vì có thể gây nhiễm trùng nặng dẫn đến hoại tử.

    Bất cứ trường hợp nào bị rắn cắn, ngay cả khi xác định là rắn lành, đều cần theo dõi sát như một trường hợp rắn độc cắn trong ít nhất 6 giờ đầu để kịp thời xử trí.